جغرافیا
جغرافیا
دانستن جغرافیا در مفهوم علمی خود عبارت از شناخت محیط طبیعی و انسانی در پهنه زمین است که مناسبات و روابط فیمابین انسان و محیط را در تبیین پدیده های مکانی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می دهد تا بر مبنای این شناخت و طبقه بندی علمی آن، توانایی انسان را در بهبود شرایط محیط تکامل بخشد. هدف از ارائه این رشته پرورش استعدادهایی است که در جهت شکوفایی و توسعه میهن عزیز اسلامی قدم بردارند.
علم جغرافیا و برنامه ریزی شهری بستر مطالعاتی طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی را فراهم کرده و مبنای ارزیابی‌های محیطی است. با توجه به ماهیت تخصص برنامه ریزی شهری که بررسی تاریخی و وضعیت کنونی و آینده توسعه شهرها را در بر می‌گیرد ترتیب متخصصینی که بتوانند حرفه شهرسازی را با بینش‌های محیطی، اقتصادی و فرهنگی در هم آمیزند تضمین نموده و نیاز فزاینده این تخصص را برآورده می‌سازد.
این نیروها با بهره گیری از آموزشهای نوین به عناصری کارآمد و متخصص مبدل می شوند که قادر به طراحی و اجرای انواع طرحهای عمرانی، اقتصادی و اجتماعی در فضای سرزمین از سطح خرد تا کلان می باشند. وجه کاربردی جغرافیا را باید در توسعه فراگیر خلاصه کرد، پرداختن به موضوعاتی مانند ساماندهی مناطق شهری و روستایی، آماده‌سازی سرزمین، مکان گزینی جغرافیای صنایع، توزیع بهینه جمعیت و هدایت جریانهای جمعیتی و ... از این قبیل می باشد.
موضوع جغرافیا مکان است و این علم، مکان را تا جایی که به زندگی انسان مربوط می‌شود، مطالعه می‌کند و در این مطالعه سعی دارد سطح زمین را از نظر تمام ویژگی‌های آن مانند سردی و گرمی، حاصلخیزی، سختی و سستی ، شوری و شیرینی، جنگلی و علفزاری ، خشکی و رطوبت و هزاران ویژگی دیگر بشناسد. به همین دلیل مشاهده مستقیم زمین، روش اصلی مطالعه جغرافیایی است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
یکی از پدیده‌های مهم و عمومی جهان امروز، افزایش نقاط شهری و توسعه شدید و روزافزون فیزیکی شهرها است. این در حالی است که در محدوده شهرها، شدیدترین و گسترده‌ترین دخالتها و تغییر شکلهای انسانی در محیطهای طبیعی مشاهده می‌شود. به طوری که منجر به آلودگی آبی، صوتی ، هوایی ، زیست‌محیطی، اجتماعی و در نتیجه بروز انواع خطرات برای انسان شده است.
در واقع شهرها از یک سو نشانه رشد و پیشرفت و زندگی نوین هستند و از سوی دیگر به دلیل بی‌مبالاتی انسانها در معرض شدیدترین خطرات طبیعی قرار دارند. به همین دلیل امروزه نیاز شهرها به دست‌اندرکاران برنامه‌ریزی شهری اجتناب‌ناپذیر است، متخصصانی از علوم اقتصاد، جامعه‌شناسی، جمعیت‌شناسی، آمار، عمران، سازه و جغرافیا که می‌توانند با مشارکت یکدیگر وضعیت شهر را سروسامان دهند. در میان این دسته از متخصصان، فارغ‌التحصیلان جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری به عنوان متخصصانی که از علوم مختلف از جمله اقتصاد، جامعه‌شناسی، کشاورزی، زیست و جمعیت سررشته دارند، می‌توانند وظیفه مدیریت برنامه‌ریزی شهری را بر عهده بگیرند.
گرایش جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری تلاش می‌کند تا با توجه به عوامل انسانی و طبیعی موجود در هر شهر، برای مسائل جمعیتی، اقتصادی، زیست محیطی آن برنامه‌ای بیندیشد تا مطابق این برنامه مهندسین معمار، عمران ، سازه و تاسیسات ، بخشهای مختلف شهر را طراحی کرده و یا مشکلات شهر را حل نمایند. در حقیقت یک متخصص جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری برای مشکلات فعلی و آینده شهر راه‌حلهای مناسبی را پیدا می‌کند.
***********************
دوره کارشناسی جغرافیا و برنامه ریزی شهری یکی از برنامه های آموزش عالی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران با اهداف مشروحه زیر تهیه و تدوین شده:
- تربیت کادر متخصص و متعهد برای انجام امور شهرسازی و تهیه طرحهای جامع شهری
- ایجاد فضای مناسب تحقیق و پژوهش در امر توسعه شهری، بهسازی، نوسازی و ساماندهی شهرهای موجود و ایجاد شهرهای جدید
- تغذیه سازمانها و نهادهای مربوطه از نظر کارشناسی برای اجرا و نظارت در اجرای طرح ها و پروژه های عمرانی شهری و منطقه ای.
کارشناسی ارشد این رشته، امکان تامین نیروی متخصص را برای بهره گیری در سامان دهی فضای شهری مراکز موجود و ایجاد شهرهای جدید فراهم کرده و شرایط پژوهش و مطالعاتی در سطح بالا را در مورد مسائل شهری مهیا خواهد ساخت. با توجه به گسترش شدید شهرنشینی، رشد شهرهای موجود، برنامه ریزی و طراحی شهرهای جدید، بیش از هر زمان دیگر نیاز به فارغ التحصیلان این رشته در محدوده عملکرد وزارتخانه‌های مسکن و شهرسازی، کشور، سازمان مدیریت و برنامه ریزی، دانشگاه‌ها و علی الخصوص مهندسین مشاور شهرساز... و احساس می‌شود.
***************************
منابع:
